Verslavende momenten...

Sinds medio 2013 ben ik als vrijwilliger aangesloten bij een verslavingsvoorziening. Ik sta daar op de huiskamer en ontvang de cliënten. Deze mensen zijn allemaal min of meer verslaafd en men komt daar voor een gesprek, koffie of medicatie. In voorkomend geval kan men onder voorwaarden gebruik maken van verschillende ruimtes om hun middelen te gebruiken. Datgene wat ik daar mee maak zijn overwegend leermomenten. Maar over het algemeen zijn het zeer grappige momenten. Aangezien ik deze met jullie wil delen heb ik de namen van de betrokkenen veranderd.

3 op 1 dag.
Zo. Dat was me een dagje hoor. Afgelopen woensdag 20 november op de voorziening. Er kwam veel op mij af. Erg leerzaam! Het begon bij aanvang van de dienst. Ik was dit keer vroeger aanwezig dan gewend en ik schoof aan bij het groepje collega’s. Op een bepaald moment begon mijn collega (sinds kort vaste medewerker huiskamer) over een akkefietje met John wat zich twee dagen eerder had voltrokken. De altijd wat rustige John was plotseling opgestaan en had een andere cliënt (ik noem hem Piet) naar buiten geduwd alwaar hij hem een tik verkocht. Dit gebeurde allemaal in slechts luttele seconden. Mijn collega vroeg zich af of er nu reeds represailles moesten komen. Of dat er een gesprek moest volgen. Het groepje sprak af dat mijn collega dit samen met één van de dames zou oppakken.

1] John versus Piet.
Enfin, korte tijd later, ik was in de huiskamer in gesprek met Herman, voegde John zich bij ons. Hij begon direct zijn misnoegen te uitten over Piet. (Vrij vertaald) “Ja, weet je, die vlegel moet niet denken dat…” Hij sprak tegen Herman maar keek mij ook zo nu en dan aan… “Hij beschuldigd mij van mishandeling…” Ik vroeg of het over ‘dat akkefietje’ van afgelopen maandag ging. John antwoordde positief en ging door. Ik keek ondertussen naar het vaste personeel maar zij waren nog met andere dingen bezig. Aangezien het onderwerp nu heet was besloot ik het ijzer te smeden. “Hé John, het zit je nog behoorlijk hoog hè?”; vroeg ik. “Ja natuurlijk man! Hij is nog niet van mij af…” Ik vervolgde, “Ja maar wij willen hier geen gedonder hebben hè”. “Nee man, dit hier is niet belangrijk. De straat is groot genoeg!” Op dat moment kwamen er twee collega’s bij. Eén vroeg; “Over wie gaat dit hier?”

Onvergefelijke fout!
En te laat besefte ik dat ik een bijna onvergefelijke fout maakte. Ik antwoordde i.p.v. John. En de echo van mijn antwoord hamerde op mijn kop. “Het gaat over Piet…”; had ik geantwoord. John hoorde dit klaarblijkelijk niet want hij antwoordde gelijktijdig met mij; “Dat gaat jou niks aan weet je!” Ik voelde mij een zak. John had mij in vertrouwen genomen en mij derhalve betrokken in zijn verhaal.

2] Freddy over zijn tijdelijke schorsing
Freddy was weer een beetje de oude. Na zijn schorsing van enkele weken en de ‘bijna aangifte’ over zijn gedrag, was hij weer rustiger geworden. Hij zat weer te slijmen over mijn kookkunst. Ik plaagde hem terug. We damden weer en kortom, we konden weer door één deur. Freddy merkte weer op hoe goed hij mij vind. Aardig. Doet vrijwilligerswerk en ik had psycholoog moeten worden. (Eigenlijk kan ik niet goed inschatten wat hij hier mee bedoelt. Ik ga hier met een grapje op in. “Ik heb ook een poster van mijzelf boven mijn bed hangen…”. Maar anderzijds roepen zijn uitspraken een soort van onzekerheid bij mij op.) Enfin, ik krijg soms zodanig veel veren van hem toegestopt dat mijn kont overvol raakt.

Grenzen stellen...
Op een gegeven moment zaten Herman, Freddy, mijn collega en ik rond de tafel en discussieerden wat. Over grenzen stellen. Grenzen binnen de voorziening. Kenmerkend aan Freddy is dat hij het gesprek kan overnemen. Al gauw had hij de luisteraars op zijn hand. Ik merk dat veel mensen dit voor lief nemen. Ik vind dit ook prima maar wil ook graag mijn punt maken in een discussie die over de voorziening gaat. Freddy vindt duidelijkheid belangrijk. Zo nu en dan onderbrak ik hem. Onderbreken betekent bij hem vaak starten met een zin terwijl hij nog praat. Het duurt enkele seconden voordat het kwartje valt. Ik haalde als voorbeeld de aanleiding van zijn schorsing er bij. “Kijk, daar gaan we weer, ouwe koeien uit de sloot halen…” Ik antwoordde: “Nee, dit is wel een essentieel voorbeeld. Ik ben destijds niet duidelijk geweest tegen jou. Ik draaide er om heen!” “Man, daar is de vrijwilliger weer. De psycholoog!” Ik leerde hier uit dat het soms goed is om hem uit zijn monoloog te halen. Een mooi moment vond ik dat één van mijn collega’s mij apart riep en mij vroeg wat dit met mij deed. Ze had gehoord dat hij mij voor psycholoog uitmaakte. Ik heb mijn waardering uitgesproken over het feit dat ik ‘een achterban’ heb. Dat ik dit erg fijn vind.

3] Regels.
Regels zijn belangrijk. Zeker in de voorziening. Ik had die dag gekookt. Veel eters dit keer. Het is dan ook koud buiten. De bordjes waren zo goed als leeg toen zich een vrouw aandiende. De vrouw was werkzaam bij de gemeente en in die zin verantwoordelijk voor het papier prikken op de verschillende plaatsen in de stad. Zij zou, als kennismaking, die dag mee gaan lopen. Dit papier prikken wordt al sinds enige tijd gebruikt als sociale activering. Cliënten die zich er voor opgeven kunnen voor twee uur prikken onder begeleiding wat mee verdienen en zij kunnen gratis mee eten. De cliënten waren waarschijnlijk in verwarring geraakt wan plotseling begonnen er twee te muiten. Zowel Kanye als Freddy weigerden mee te gaan. Ik kan mij voorstellen dat ze moeite hebben met personen die de gemeente vertegenwoordigen.

Niet werken betekent betalen voor het eten!
Ik sta op en reageer. “Hallo, niet mee lopen betekent wel betalen voor het eten hè!” Op dat moment zie ik de ogen van Kanye even schitteren. Hij begint tegen mij. “Vraag nooit om geld hè!? Denk daar aan!” Ik loop achter de balie vandaan en stap op hem af. “Ik ben niet onder de indruk van jou hoor maar er zijn regels hier. Niet mee doen aan de sociale activering is betalen voor het eten…!” Kanye heft zijn vingert en legt uit. “Er lopen gasten hier rond die tot over hun oren in geldnood zitten. Die moet je nooit om geld vragen hè! En misschien dragen ze ook wapens op zak. Dus let op wat je zegt!” Tja, wat moet ik hier op antwoorden. Voor mijn gevoel probeert Kanye mij iets te leren. Te leren over de wetten op straat. Voelt wel goed hoewel mijn ego protesteert. “Die man moet mij niet de les lezen!” (Erg hè?).

4] Kanye. En hoe het toch goed af liep.
De mevrouw van de gemeente staat inmiddels al zo’n 10 minuten te wachten en de cliënten beginnen zich op te maken voor de sociale activering. Veiligheidsvestjes aan, zakken aan de daartoe bestemde ringen bevestigen etc. Kanye staat ineens voor de mevrouw. Slechts de balie scheidt hun van elkaar. “Hoe heet jij?”; vraagt hij. Rodney, een andere bezoeker, protesteert. “Jij mag u zeggen tegen die mevrouw, Kanye!” De vrouw antwoord. “Ik heet Jennifer..” “Wat een rare naam! Zo heet een ex van mij ook!” Terwijl hij dit zegt loopt hij enkele stappen bij haar vandaan, draait zich weer om, trekt zijn vingertje in positie en begint verder te vragen. Het vingertje voor de neus van de dame. Mevrouw trotseert het met glans. Rodney protesteert wederom.

Excuses...
Hij staat op en trekt Kanye apart. Ze smoezen wat en kort daarop komt Kanye terug lopen naar de balie. In plaatst van zijn vingert steekt hij nu zijn hand uit. “Ik biedt mijn excuses aan!”; zegt hij luidruchtig. Mevrouw aanvaard dit en het gesprek gaat op ontspannen toon verder. Ik kijk naar Rodney. “Respect man!”; zeg ik tegen hem. Hij kijkt en grijnst. Zie ik daar enige trots?

Ik leer hier van dat ik de rol van Rodney had moeten spelen.
Hoewel, Rodney is ook één van de straat en ik niet.